Οι περιβαλλοντικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις οικολογικές διεργασίες των ποτάμιων οικοσυστημάτων. Η μελέτη και κατανόησή τους είναι πολύτιμο εργαλείο για την αποτελεσματική περιβαλλοντική πολιτική και διαχείριση στον τομέα των υδατικών πόρων. Αυτές ακριβώς τις «Οικολογικές επιπτώσεις των παγκόσμιων περιβαλλοντικών αλλαγών στα ποτάμια οικοσυστήματα» πραγματεύεται η Δρ. Παρασκευή Μανωλάκη, βιολόγος και ερευνήτρια στο Εργαστήριο Διαχείρισης Χερσαίων Οικοσυστημάτων του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΑΠΚΥ), σε τηλεδιάλεξη την Τετάρτη 10 Μαρτίου 2021 (ώρα έναρξης 18:00).
Η διάλεξη εντάσσεται στο πλαίσιο του 4ου Κύκλου της Σειράς εξειδικευμένων διαλέξεων σε θέματα Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Μηχανικής Περιβάλλοντος και Χημικής Μηχανικής, που διοργανώνει το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (ΜΠΣ) «Διαχείριση και Προστασία Περιβάλλοντος» του ΑΠΚΥ. Όλες οι τηλεδιαλέξεις μεταδίδονται διαδικτυακά μέσω των εργαλείων τηλεκπαίδευσης του Πανεπιστημίου στον σύνδεσμο https://tinyurl.com/y3t8h2cy.
Η τηλεδιάλεξη επικεντρώνεται στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι περιβαλλοντικές αλλαγές διαμορφώνουν τη σύνθεση και την αποδοτικότητα των υδρόβιων φυτών, η οποία είναι απαραίτητη για τον προσδιορισμό των επιπτώσεών τους στις λειτουργίες του οικοσυστήματος. Στην παρουσίασή της, η Δρ. Μανωλάκη θα παρουσιάσει αποτελέσματα συλλογής/επεξεργασίας/ανάλυσης δεδομένων από διαφορετικού τύπου ποτάμια οικοσυστήματα, στοχεύοντας στο να περιγράψει τις αποκρίσεις των υδρόβιων φυτών και πώς τα λειτουργικά χαρακτηριστικά τους μπορούν να συμβάλουν στην κατανόηση των μηχανισμών μεταξύ της αλλαγής της σύνθεσης των βιοκοινοτήτων και των επιπτώσεων που έχουν στις διεργασίες και λειτουργίες του οικοσυστήματος.
Η Δρ. Παρασκευή Μανωλάκη είναι βιολόγος και κάτοχος διδακτορικού τίτλου στον τομέα της υδατικής οικολογίας από το Πανεπιστήμιο Πατρών. Διδάσκει ως Μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού στο ΜΠΣ «Διαχείριση και Προστασία Περιβάλλοντος» και είναι ερευνήτρια στο Εργαστήριο Διαχείρισης Χερσαίων Οικοσυστημάτων του ΑΠΚΥ. Με ερευνητική υποτροφία Marie Skłodowska Curie εργάστηκε στο Aarhus University (2017-2020). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην οικολογία και την οικοφυσιολογία των υδρόβιων φυτών και τον ρόλο τους στη διατήρηση και διαχείριση των υδατικών οικοσυστημάτων.
Την ευθύνη του 4ου Κύκλου της Σειράς των εξειδικευμένων διαλέξεων, που αφορά την περίοδο Νοέμβριος 2020-Μάιος 2021, έχουν τα δύο ερευνητικά εργαστήρια του Προγράμματος «Διαχείριση και Προστασία Περιβάλλοντος» του ΑΠΚΥ, α) το Εργαστήριο Διαχείρισης Χερσαίων Οικοσυστημάτων με διευθυντή τον Καθηγητή Γιάννη Βογιατζάκη και β) το Εργαστήριο Χημικής Μηχανικής & Μηχανικής Αειφορίας με διευθυντή τον Αναπληρωτή Καθηγητή Αντώνη Ζορπά. Τη Σειρά υποστηρίζουν το γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, ο Σύνδεσμος Επιστημόνων και Μηχανικών Περιβάλλοντος Κύπρου, το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) και η Cyta.
Αναλυτική Περίληψη Τηλεδιάλεξης:
Οι παγκόσμιες περιβαλλοντικές αλλαγές έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις οικολογικές διεργασίες των ποτάμιων οικοσυστημάτων. Ωστόσο, οι γνώσεις μας σχετικά με την κατεύθυνση των αλλαγών αυτών σε σχέση με την απόκριση των οργανισμών είναι περιορισμένες. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι αλλαγές διαμορφώνουν τη σύνθεση και την αποδοτικότητα των υδρόβιων φυτών είναι απαραίτητη για τον προσδιορισμό των επιπτώσεων στις λειτουργίες του οικοσυστήματος και μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο για την υποστήριξη της περιβαλλοντικής πολιτικής και διαχείρισης στον τομέα των υδατικών πόρων.
Η τηλεδιάλεξη επικεντρώνεται στις αποκρίσεις των υδρόβιων φυτών στην αύξηση των θρεπτικών, της θερμοκρασίας και των υδρομορφολογικών πιέσεων και πώς τα λειτουργικά χαρακτηριστικά των υδρόβιων φυτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κατανοήσουμε τους μηχανισμούς μεταξύ της αλλαγής της σύνθεσης των βιοκοινοτήτων και των επιπτώσεων που έχουν στις διεργασίες και λειτουργίες του οικοσυστήματος. Θα συζητηθεί η προσέγγιση λειτουργικών χαρακτηριστικών απόκρισης και αποτελέσματος (‘response and effect trait approach’) ως τρόπου κατανόησης των μηχανισμών μεταξύ των σχέσεων βιοκοινοτήτων και λειτουργίας οικοσυστημάτων και θα παρουσιαστούν αποτελέσματα συλλογής, επεξεργασίας και ανάλυσης δεδομένων από διαφορετικού τύπου ποτάμια οικοσυστήματα.
Αναλυτικό Βιογραφικό Σημείωμα Ομιλήτριας:
Η Παρασκευή Μανωλάκη είναι βιολόγος και κάτοχος διδακτορικού διπλώματος ειδίκευσης στον τομέα της υδατικής οικολογίας από το Πανεπιστήμιο Πατρών με ερευνητικό αντικείμενο την εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα και την αξιολόγηση και παρακολούθηση της οικολογικής κατάστασης των ποταμών με τη χρήση υδρόβιων μακροφύτων ως βιολογικών δεικτών.
Το διάστημα 2014-2016 εργάστηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου στα ερευνητικά έργα LIFE+RIZOELIA και MedScapes. Τα κύρια ερευνητικά αντικείμενα αφορούσαν στην οικολογία τοπίου, εστιάζοντας στις επιπτώσεις της δομής του τοπίου και της ποιότητας των ενδιαιτημάτων στη βιοποικιλότητα, την ποσοτικοποίηση και τη χαρτογράφηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών και την αξιολόγηση της οικολογική ακεραιότητας σε επίπεδο τοπίου.
Παράλληλα, εργάστηκε ως Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό (ΣΕΠ) στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Διαχείριση και Προστασίας Περιβάλλοντος» του ΑΠΚΥ, πριν φύγει ξανά στο εξωτερικό με ερευνητική υποτροφία Marie Skłodowska Curie στο Πανεπιστήμιο του Ώρχους (Aarhus University) στη Δανία για 3 χρόνια. Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στη Δανία εργάστηκε στο ερευνητικό έργο «Επιδράσεις των παγκόσμιων αλλαγών στη λειτουργία των ποτάμιων οικοσυστημάτων: Κατανόηση των υποκείμενων μηχανισμών αντίδρασης των υδρόβιων φυτών σε πολλαπλούς παράγοντες πίεσης διερευνώντας τα ειδικά λειτουργικά χαρακτηριστικά των φυτών (functional traits).
Από τοn Δεκέμβριο του 2020 επέστρεψε στην Κύπρο, ως ερευνήτρια στο Eργαστήριο Διαχείρισης Xερσαίων Oικοσυστημάτων, στο έργο LIFE IP Physis, ενώ παράλληλα διδάσκει και στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Διαχείριση και Προστασία Περιβάλλοντος» του ΑΠΚΥ.
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην οικολογία και την οικοφυσιολογία των υδρόβιων φυτών και τον ρόλο τους στη διατήρηση και διαχείριση των υδατικών οικοσυστημάτων. Τα κύρια τρέχοντα ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι:
- Επιδράσεις των παγκόσμιων αλλαγών στην υδρόβια βλάστηση και τη λειτουργία των ποτάμιων οικοσυστημάτων.
- Απόκριση ειδών σε κλιματικές αλλαγές
- Ο ρόλος των διαφορετικών λειτουργικών χαρακτηριστικών των φυτών στη διατήρηση της οικολογικής ακεραιότητας.
- Σχέσεις μεταξύ λειτουργικών χαρακτηριστικών των φυτών και των ποτάμιων οικοσυστημάτων σε ποταμούς διαλείπουσας ροής της Μεσογείου.
- Οικοσυστημικές Υπηρεσίες με έμφαση στην παρόχθια βλάστηση.