Την Αναστασία Γ. Στάμου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στον Τομέα Γλωσσολογίας και Διδακτικής του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία θα μιλήσει με θέμα «Κριτική ανάλυση λόγου της τηλεοπτικής μυθοπλασίας: Η περίπτωση των ηλικιακών ταυτοτήτων», φιλοξενεί ο κύκλος τηλεδιαλέξεων με τίτλο «Γλώσσα, Λογοτεχνία, Γραμματισμοί», που διοργανώνει το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΑΠΚΥ). Η τηλεδιάλεξη θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 12 Μαΐου 2020 στις 20:00 και θα μεταδίδεται μέσω των εργαλείων τηλεκπαίδευσης του ΑΠΚΥ στον σύνδεσμο https://bit.ly/2RVESNl.
Προσεγγίζοντας την ηλικία ως κοινωνικο-πολιτισμική κατασκευή, η οποία νοηματοδοτείται ιστορικά μέσω συγκεκριμένων λόγων (discourses) που διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και συζητάμε για τις ηλικίες (π.χ. τι είναι ‘τα παιδιά’, οι ‘νέοι’, οι ‘ηλικιωμένοι’ κ.λπ.), η Δρ. Αναστασία Στάμου στην τηλεδιάλεξή της θα εξετάσει και θα αναλύσει τις μυθοπλαστικές αναπαραστάσεις παιδιών και ηλικιωμένων γυναικών στον λόγο της ιδιωτικής τηλεόρασης. Χρησιμοποιώντας ως μελέτες περίπτωσης οκτώ δημοφιλείς τηλεοπτικές κωμικές σειρές και χαρακτήρες των δεκαετιών του 1990 και του 2000 (πριν την κρίση) και αναλύοντας συγκεκριμένες σκηνές από τις εν λόγω σειρές, θα πραγματευθεί με βάση την Κριτική Ανάλυση Λόγου και τις Κριτικές Σπουδές Λόγου αν και σε ποιο βαθμό ο λόγος της ιδιωτικής τηλεόρασης «παρακολουθεί» τη μετάβαση από παραδοσιακές (νεωτερικές) ηλικιακές οριοθετήσεις σε πιο ρευστές (μετανεωτερικές) εννοιολογήσεις.
Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα της Αναστασίας Στάμου εστιάζουν στις αναπαραστάσεις των ταυτοτήτων (ηλικίας, φύλου, εθνικότητας / εθνότητας) στον λόγο των ΜΜΕ και της μαζικής κουλτούρας υπό το πρίσμα κριτικών λογοαναλυτικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών εφαρμογών στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού. Στο παρόν στάδιο συνεπιμελείται με τη Σαλώμη Μπουκάλα έναν συλλογικό τόμο για την Κριτική Ανάλυση Λόγου, που θα εκδοθεί προσεχώς (Εκδόσεις Νήσος), και ετοιμάζει μια μελέτη για την κατασκευή της γερμανικότητας στον λόγο της μαζικής κουλτούρας, που πρόκειται να κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Πεδίο.
Περισσότερα για τον Κύκλο τηλεδιαλέξεων και για το πρόγραμμά του: ΕΔΩ
Περίληψη εισήγησης: «Κριτική ανάλυση λόγου της τηλεοπτικής μυθοπλασίας: Η περίπτωση των ηλικιακών ταυτοτήτων»
Προσεγγίζοντας την ηλικία ως κοινωνικο-πολιτισμική κατασκευή, η οποία νοηματοδοτείται ιστορικά μέσω συγκεκριμένων λόγων (discourses), που διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και συζητάμε για τις ηλικίες (π.χ. τι είναι ‘τα παιδιά’, οι ‘νέοι’ κ.λπ.), στην παρούσα εργασία, εξετάζονται μυθοπλαστικές αναπαραστάσεις παιδιών και ηλικιωμένων γυναικών στον λόγο της ιδιωτικής τηλεόρασης. Στον λόγο της μετανεωτερικότητας παρατηρούμε μια μετατόπιση από τις αυστηρές ηλικιακές οριοθετήσεις για το τι είναι ‘παιδιά’, ‘νέοι/ες’ και ‘ηλικιωμένοι/ες’ σε πιο ρευστές νοηματοδοτήσεις της ηλικίας (π.χ. Kenway & Bullen 2008, Postman 1994). Μέσα από την περιπτωσιολογία οκτώ δημοφιλών τηλεοπτικών κωμικών σειρών και χαρακτήρων μεταξύ της δεκαετίας του 1990 και της δεκαετίας του 2000 (πριν την κρίση), διερευνάται αν και σε ποιον βαθμό ο λόγος της ιδιωτικής τηλεόρασης ‘παρακολουθεί’ τη μετάβαση από παραδοσιακές (νεωτερικές) ηλικιακές οριοθετήσεις σε πιο ρευστές (μετανεωτερικές) εννοιολογήσεις. Αντλώντας από κατασκευαστικές προσεγγίσεις για τις ταυτότητες, σύμφωνα με τις οποίες αυτές νοούνται ως κοινωνικές δράσεις που πραγματώνονται κατά τη χρήση του λόγου σε συγκεκριμένα συγκείμενα (π.χ. Benwell & Stokoe 2006), αναλύονται συγκεκριμένες σκηνές από τις εν λόγω σειρές. Για τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιείται ένα πλαίσιο ανάλυσης για την κατασκευή ταυτοτήτων στον λόγο που βασίζεται στην Κριτική Ανάλυση Λόγου/ Κριτικές Σπουδές Λόγου (βλ. Stamou 2018).
Βιβλιογραφία
Benwell B. & Stokoe E. (2006) Discourse and Identity. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Kenway J. & Bullen E. (2008) Dividing delights: Children, adults and the search for sales. In: Drotner K. & Livingstone S. (eds) The International Handbook of Children, Media and Culture. London: Sage, pp. 168–182.
Postman N. (1994) The Disappearance of Childhood. New York: Delacorte Press.
Stamou A.G. (2018) Studying the interactional construction of identities in Critical Discourse Studies: A proposed analytical framework. Discourse & Society 29(5): 568-589.
Βιογραφικό Αναπλ. Καθηγ. Αναστασίας Τ. Στάμου
Η Αναστασία Γ. Στάμου είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στον Τομέα Γλωσσολογίας και Διδακτικής του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ και συντονίστρια της μεταπτυχιακής θεματικής ενότητας «Κριτικός Γραμματισμός και Αναλυτικά Προγράμματα» στο ΕΑΠ. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στις αναπαραστάσεις των ταυτοτήτων (ηλικίας, φύλου, εθνικότητας/ εθνότητας) στον λόγο των ΜΜΕ και της μαζικής κουλτούρας υπό το πρίσμα κριτικών λογοαναλυτικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών εφαρμογών στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού. Συνεπιμελείται με τη Σαλώμη Μπουκάλα έναν συλλογικό τόμο για την Κριτική Ανάλυση Λόγου που θα εκδοθεί προσεχώς (Εκδόσεις Νήσος), ενώ ετοιμάζει και μια μελέτη για την κατασκευή της γερμανικότητας στον λόγο της μαζικής κουλτούρας, που πρόκειται να κυκλοφορήσει στο προσεχές διάστημα (Εκδόσεις Πεδίο).